Ieder mens heeft rechten
In 1945 eindigde de Tweede Wereldoorlog. De gruwelijkheden uit die oorlog hadden diepe indruk gemaakt. In de toekomst moest het anders, besloten vele landen. Daarom stelden ze samen een officiële Verklaring op, een afspraak. Daarin stond een opsomming van rechten die overal ter wereld, voor alle mensen moesten gelden. Als iedereen zich aan die afspraak hield, zouden mensen overal veilig kunnen leven. Op 10 december 1948 werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) ondertekend door bijna alle landen die lid waren van de Verenigde Naties.

Eleanor Roosevelt met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM).

30 rechten
Er zijn in totaal 30 rechten vastgelegd in de UVRM. De meeste artikelen gaan over burgerrechten en politieke rechten. Ze zijn belangrijk voor de democratie democratie. Iedereen is vrij en gelijk geboren, daar begint de verklaring mee. Iedereen heeft recht op zijn eigen mening, iedereen mag een politieke partij oprichten. Je mag niet zo maar door de politie opgepakt worden en als je ergens van verdacht wordt, moet je een eerlijke rechtzaak krijgen. Je mag niet gemarteld worden. Je mag naar een ander land vluchten. Slavernij is verboden. Sommige artikelen in de Verklaring gaan over economische rechten, bijvoorbeeld het recht op werk en een opleiding en het recht op een inkomen waar je van kunt leven. Andere rechten gaan over cultuur en religie: je mag geloven wat je wilt en van cultuur genieten.

In actie voor mensenrechten
De Verklaring is geen wet. Er is geen 'wereldpolitie' die zorgt dat elke regering, elk bedrijf of elke persoon zich eraan houdt. Maar de landen die deze afspraken officieel hebben gemaakt, hebben beloofd zich eraan te houden. Dat doen ze niet altijd. Groepen als Amnesty International komen daarom in actie als mensenrechten geschonden worden. Dat doen ze zonder geweld, maar door te protesteren en misstanden openbaar te maken. Ook proberen ze mensen die vanwege hun ideeën of religie gevangen zitten, te steunen.